હોળીના તહેવારની પાછળની વાર્તા પણ ખૂબ સારી છે. હિરણ્યકશ્યપ નામનો રાક્ષસ હતો. તે દરેક જગ્યાએ હિરણ્ય એટલે કે સોનું જુએ છે! ભોગ જ તેના જીવનનો પ્રધાન ભાવ હતો. આત્માનો માણસ હોવા ઉપરાંત, જે વ્યક્તિ ખાય છે, પીવે છે, અને મૈત્રીનો આનંદ માણે છે, જે સ્વાર્થ વિના મલમતો નથી, તેના રાજ્યમાં પણ તેણે સૌને રોટલો અને ઓટલો મળે તેટલું જ જોવાનો પ્રયત્ન કર્યો લોકોના ભાવજીવન તરફ તેણે સદંતર દુર્લક્શ સેવ્યું.
કાદવ મા કમલની માફક તેને ત્યાં પ્રહલાદ જેવો પુત્ર જન્મ્યો. જ્યારે પ્રહલાદ ગર્ભાશયમાં હતી, ત્યારે તેની માતા નારદના પાછલા વરંડામાં રહેતી હતી, જ્યાં સંસ્કારોએ પ્રહલાદને અસર કરી. ભારતીય સંસ્કૃતિની એકમાત્ર વિશિષ્ટતા એ છે કે રાક્ષસને ત્યાં ભક્ત પુત્રનો જન્મ ત્યાં થયો હતો. પ્રહલાદની અંતરાત્મા ભક્તિથી ભરેલી હતી. તેના પિતાએ તેને બદલવાની ઘણી કોશિશ કરી, પરંતુ તે પ્રામાણિક બાળકને બદલવામાં અસમર્થ રહ્યો. ત્યારબાદ તેણે તેની હત્યા કરવાનો પ્રયાસ કર્યો. જો ધાકધમકીનો વ્યવહારવાદ સર્વત્ર ફેલાય છે, તો ઉપભોક્તાવાદ પર ઉભેલા તેના રાજ્યની મૂળિયા હચમચી .ઠે છે. કોઈ પુત્રની આવી વાર્તા શેતાની પિતા દ્વારા શા માટે સાખી લેવામા ? પ્રલાદને મારી નાખવાના ઘણા પ્રયત્નોમાંથી એક તેને જીવતો બાળી નાખવાનો. પ્રહલાદ અગ્નિ માથી ભાગી નો જાય માટે તેને તેની ફોઇના ખોળામાં બેસાડયો. હિરણ્યકશિપુની બહેન હોલીકાને વરદાન હતું કે જો તે પ્રકૃતિના માનવીને વિક્ષેપ ન કરે તો આગ તેને બળી નહીં શકે. ભાઈની જીદ સ્વીકારી હોલિકા પ્રહલાદ ને લઈને આગમાં બેસી ગઈ. પરિણામ જે હોવું જોઈએ તેજ આવ્યુ . હોલિકા સળગી ને રાખ થઈ; જ્યારે સદ્વૃતિ નો ઇશ્વરનિષ્ઠ પ્રહલાદ હસતો રમતો બહાર આવ્યો. પ્રહલાદ નાનો હતો, વિશ્વમાં પણ, વિનયના લોકોની સંખ્યા ઓછી છે, પરંતુ તેઓ પ્રામાણિક, સમર્પિત, તેમજ ઉષ્માપૂર્ણ અને ક્રિયાશીલ હોવા છતાં, વ્યાપક ગેરવર્તન તેમને છલકાવતા નથી. આવો અજોડ સંદેશ આપણને હોળીનો તહેવાર આપે છે.
હવે સવાલ એ છે કે શું આપણે હજારો વર્ષોથી હોલીકાની પૂજા કરીએ છીએ, જેમણે પ્રહલાદ જેવા ભક્તને બાળી નાખવાનો પ્રયત્ન કર્યો? હોલિકાના થતા રહેલા પૂજન ની પાછળ ઍક બીજી જ વાત નું સ્મરણ રહેલું છે . જે દિવસે હોલીકા પ્રહલાદને લઈને અગ્નિમા બેસવાની હતી , તે દિવસે નગરના તમામ લોકોએ ઘરને આગ ચાંપી દીધી. અગ્નિદેવ પ્રહલાદ ને ન સળગાવવા દેવી પાસે વિનંતી કરે છે.
આ ઘટના દર્શાવે છે કે પ્રલાદે કેવી રીતે સંસ્કૃતિ પર વિજય મેળવ્યો – પૂર. અગ્નિએ લોકોના અંતરાત્માને સ્વીકાર્યો અને આ લોકો ઇચ્છે છે. હોલીકા અદ્રશ્ય થઈ ગઈ, અને જ્યોતને પાર કરતી જ્યોત નષ્ટ થઈ ગઈ. પ્રલાદને બચાવવા પ્રાર્થના તરીકે શરૂ થયેલી ઘરની આગ, ધીરે ધીરે સમુદાયની ઉપાસનાનું રૂપ લીધું અને તેમાથી ધીમે ધીમે ચોરે ને ચૌટે ચલતી રહેલી હોલિકા પૂજા સરુ થઈ અને તેથી જ લોકો હર્ષપુર્વક હોલિકા નું સ્વાગત કરે છે.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!